De rode wijn van verontwaardiging

Ze stonden daar. In het rood. Niet om de duivel te eren — dat zou nog te logisch zijn — maar om “een rode lijn te trekken.” Brood en wijn deelden ze uit, in de schaduw van het kerkelijk bureaucratenpaleis van de PKN in Utrecht. Alsof een symbolisch hapje en slokje de loop van een duizendjarige stammenstrijd even ging corrigeren. Jezus zou zich inderdaad rot schamen — maar vermoedelijk niet om de reden die op het protestbord stond.

 

Rond de 250 goedgelovige zielen die, in een zeldzame opwelling van actualiteitsbewustzijn, besloten dat het hoog tijd is dat de Protestantse Kerk iets roept over Israël. De oorlog, de kolonisten, het onrecht. Dat de kerk van oudsher óók het theologisch cement heeft geleverd onder datzelfde conflict, leek men even vergeten. “In het begin was het Woord”, jawel — en vervolgens werd dat woord zó vaak verdraaid, herschreven en gepreekt, dat hele volken ermee om de oren geslagen zijn.

 

Maar goed, daar stonden ze dus. Predikanten, kerkelijk werkers en brave gemeenteleden. Een soort heilige flashmob, gezeten in contemplatieve verontwaardiging, zingend tegen het geweld. Tegen het Israëlisch geweld welteverstaan, want in protestantse kring zijn nuance en symmetrie zelden geschenk van de Heilige Geest.

 

En de PKN? Die kwam – vanzelfsprekend – niet tot een uitspraak. De preses, Trijnie Bouw, blikte met “gemengde gevoelens” terug. Hartstocht, riep ze. Diepe roeping! Alsof een middeleeuwse kruisridder de koffieautomaat had bezocht. Het protest was “ongebruikelijk”, zei ze ook. Dat klopt. Gewoonlijk vindt het moreel superieure geritsel in achterkamertjes plaats, met notulen, genade en agendapunten.

 

En dan het mooiste: Trijnie hoopt dat we “met z’n allen in het midden gaan staan.” Alsof het Midden-Oosten ooit is geholpen door mensen die in het midden gingen staan. Vraag dat maar aan de gemiddelde VN-resolutie: dodelijke schotwonden genezen zelden van diplomatiek gespin.

Wat zegt het, als mensen die geloven in maagdelijke geboortes, brandende braambossen en wandelingen over water zich boos maken over irrationeel geweld? Is dat ironie of gewoon het logische gevolg van eeuwen religieuze logica?

 

De Bijbel is een bestseller, zeker. Maar als moreel kompas is het toch een beetje als navigeren op een kaart uit het jaar 600 voor Christus: je komt gegarandeerd ergens uit waar de hel losbarst.

 

Maar ja, wie ben ik. Gewoon een ongelovige Thomas met een typemachine.

Laat die PKN vooral even rustig vergaderen, in de veilige stilte van haar eigen metaforen. Tegen de tijd dat ze eruit zijn, is de volgende oorlog alweer begonnen. En staan er weer mensen in het rood.

Met brood.

En wijn.